مباهله(قسمت چهارم):
مباهله با مسیحیان یا اثبات ولایت امیرمومنان
چنانچه در پیام پیشین نیز گفته شد، با توجه به روایات سبب نزول آیه که شیعه و سنی نیز نقل کرده اند. آیه 61 سوره آل عمران که به آیه مباهله شهرت دارد، در فضیلت اهل بیت نازل شده است.
علاوه بر این روایات، موارد متعددی از گزارشات_تاریخی وجود دارد که امامان علیهم السلام به این آیه استناد و احتجاج کرده اند.
به عنوان مثال امیرمومنان ده_مرتبه برای تبیین حقانیت خود به این آیه اشاره کرده، از باب نمونه در زمان ابوبکر یک مرتبه
الاحتجاج، ج1، ص304
در زمانی دیگر به خواست مردم یک مرتبه دیگر
📕📘تفسیر عیاشی ج1، ص175
▫️اما شاید مهمترین اشاره امامان به آیه مباهله داستان گفتگوی امام_رضا علیه السلام با مامون خلیفه عباسی باشد.
داستان به شرح ذیل است: «روزی مأمون به حضرت رضا علیه السلام عرض کرد:« بزرگترین فضیلت قرآنی علی بن ابیطالب چیست؟»
امام فرمود:« آیه مباهله. خداوند در سوره آل عمران، آیه‌ی 61 می‌فرماید: هر کس با تو در مقام احتجاج و گفتگو برآمد، بعد از آنکه تو بر رسالت خود یقین داری، بگو بیایید فرزندان را بخوانیم و شما هم فرزندانتان را بخوانید، ما زن‌هایمان و شما زن‌هایتان و ما افرادی را که چون نفس و جان‌مان هستند و شما هم نفس‌های خود را بخوانید. سپس مباهله کنیم و برای دروغگو لعنت خدا را بخواهیم.
وقتی این آیه نازل شد، رسول خدا صلی الله و آله و سلم، حسن و حسین را به عنوان فرزندان و فاطمه علیه اسلام را به عنوان زنان و نیز امیرالمؤمنین علی علیه السلام را به عنوان نفس خودش برای مباهله با نصاری به میعاد برد.
پس به حکم خدا امیرالمؤمنین علیه السلام نفس رسول خداست و چون هیچ‌یک از مردم، برتر از رسول خدا نیستند، ضروری است که هیچ‌یک از مردم از امیرالمؤمنین برتر نباشند؛ جز خود رسول الله. فضیلت امیرالمؤمنین بر تمام خلایق بعد از رسول خدا این است.»
مأمون گفت:« مگر در این آیه، فرزندان به لفظ جمع نیامده؟ ولی رسول خدا فقط دو فرزندش را برد؛ و مگر زنان به لفظ جمع نیامده؟ ولی رسول خدا فقط فاطمه علیهاسلام را برد. پس چرا نگوییم در این آیه مقصود از نفس رسول خدا، خود رسول الله باشد؛ که اگر این را بگوییم، دیگر فضلی برای علی بن ابیطالب نخواهد بود؟»
امام رضا علیه السلام فرمود:« نه؛ آنچه گفتی صحیح نیست. زیرا دعوت کننده، یعنی دعوت کننده‌ی کسی دیگر، نه خودش. همان‌طور که فرمان‌دهنده یعنی فرمان‌دهنده به دیگری.
در آیه مذکور خداوند می‌فرماید:« بگو بیایید بخوانیم؛ معلوم می‌شود رسول خدا که خواننده است شخص دیگری را می‌خواند. لذا باید نفس رسول خدا غیر از رسول خدا باشد تا خواندن صدق کند. و چون رسول خدا در هنگام مباهله هیچ مردی را جز علی بن ابیطالب نبردند، معلوم می‌شود منظور خداوند از نفس رسول خدا، کسی جز امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب نیست.
مأمون که با این جواب دندان‌شکن حضرت رضا علیه السلام روبرو شد، از جواب بازماند و گفت: « وقتی جواب آمد، سؤال از میان می‌رود.»
الفصول المختارة، ص38