چرا توسل؟
فقط خدا! خداوندی که از رگ گردن به ما نزدیک تر است! بر فرض که انبیا و اولیا در عالم دست تصرفی دارند ولی شرط عقل نیست انسان خداوند قادر را واگذارد و دست به سوی اولیا و انبیا دراز کن؟! و...
🔸خداوند آفریمش را سرشار از وسایط و وسایل قرار داده است. برای نمونه، در نقل و انتقال های مکانی با استفاده از وسایلی چون ماشین و... به سمت مقصد می رویم و هزاران مثال دیگر. این سازوکار که موجودات در آن به زندگی ادامه می دهند، چینش و آفرینش خداوند جهان است و آفریده ها چاره ای جز توسل ندارند. با نگاهی ژرف تر می توان به این حقیقت پی برد که خودِ خداوند نیز بسیاری از افعال خود را با واسطه و اسباب و وسایل انجام داده است. مثلا خداوندِ روزی رسان به وسیله ی ابر و باد و مه و خورشید و فلک به ما انسان ها روزی می دهد و این نه از روی جهل یا عجز ذات مقدس باری تعالی، که از روی اراده و حکمت الهی صورت پذیرفته است. خداوند همان طور که در نظام مادی اسباب و وسایلی قرار داده در نظام معنوی نیز اسباب و وسایلی قرار داده. مثلا چنانچه احتمال دادیم برادر مومن ما نزد خدا آبرومند است و دعای او احتمال استجابت دارد، عقل منعی نمی ببیند.
🔹در اینجا ادعا می کنیم: این استفاده از وسایل برای نزدیکی به خدا در قرآن نیز توصیه شده است.
در سوره مائده چنین می خوانیم:
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَابْتَغُوا إِلَيْهِ الْوَسِيلَةَ وَجَاهِدُوا فِي سَبِيلِهِ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ
ای کسانی که ایمان آوردید! تقوای خدا پیشه کنید و به سوی او وسیله بجویید و در راه او مجاهده کنید؛ باشد که رستگار شوید.
توجه به مفاد آیه کریمه این نکته ها را آشکار می کند:
ابْتَغُوا إِلَيْهِ الْوَسِيلَةَ؛ یعنی توسلوا الیه. در نتیجه واسطه جویی در قرب الهی به طور کلی توصیه شده است. هرچند آیه اطلاق دارد و هر چیزی را که مصداق وسیله باشد دربرمی گیرد ولی در کنارش همیشه قیدی عمومی که خلاف شرع نباشد، وجود دارد. در این آیه توصیه به وسیله جویی می شود؛ البته وسیله می تواند مصادیق فراوانی در برداشته باشد همچون نماز، روزه ؛ و نیز به دلیل جایگاه والای اهل بیت علیهم السلام در شرع الهی، توسل به آن ذوات مقدس در تقرب به درگاه الهی وارد می شود. و چون در حدیث ثقلین، تمسک به یکی از دو ثقل و دو یادگار گران بهای پیامبر اکرم صل الله علیه و آله و سلم ، رجوع به این بزرگواران را موجه کرده مصادیقی از توسل در درگاه الهی خواهد بود.